|
< terug
Mama Matongé & Pierre Sangalé…( tussendoortje )
Toen ik zeventien jaar was, werkte ik als hulpkok in Restaurant Zaman in Machelen. Machelen ligt pal naast Vilvoorde, zoals iedereen wel weet. Ik woonde te Schaarbeek, in de Rogierlaan. Niemand kende die laan, maar als men sprak van Avenue Rogier wist iedereen die liggen. Ik woonde er ten tijde van burgemeester Nols, die wereldberoemd in Vlaanderen geworden is door de loketkwestie. De Vlamingen moesten op het gemeentehuis aanschuiven aan één loket. Een beetje Vlamingen-pesten heette toen dat. Wat de Vlamingen natuurlijk niet namen en er toe leidde dat elke gemeenteraad omgetoverd werd in een staat van beleg. Toen was Brussel en de randgemeenten nog boeiend om te leven. De eerste migranten waren Congolezen, die op de vlucht waren voor Mobutu. Een kleurrijk gezelschap die samenhokten in de Matongé-wijk. Ik ging er vaak de sfeer opsnuiven. Ik herinner me nog een oude zwarte man met grijs kroezelhaar. Pierre Sangalé, haarkapper van beroep en in z'n vrije tijd goochelaar. Z'n kapperszaak was gewoontjes. Niks luxe, leek meer op een drogisterij dan op een coiffeur. Ik denk dat hij ook nog medicijnman op z'n visitekaartje staan had…
Pierre was geliefd in die wijk. Kon eeuwenoude verhalen vertellen over een witte leeuw die 's nachts sluipend rond de omheinig van de negerhutten op zoek was naar pasgeborenen. In die witte leeuw schuilde het Kwaad. Bij volle maan durfde niemand de omheining verlaten. Oude conservenblikken werden aan een draad opgehangen, zodat de inboorlingen verwittigd werden als de witte leeuw in aantocht was. De missionarissen deden het af als bijgeloof. Met veel bidden tot de Heer zou die leeuw wel verdwijnen. Die witte leeuw is inderdaad verdwenen en met hem de helft van de toenmalige leeuwenpopulatie…georganiseerde schietpartijen voor rijke jagers waren toen geweldig 'in' hé?
Ik kwam er graag op m'n vrije dag. Die oude geheimzinnige grijsaard trok me aan. Veel blanken heb ik er nooit gezien. Een paar hippies zoals ik, die probeerden muziek te maken op echte Congolese tamtams. En die zich belachelijk maakte door te proberen te dansen zoals alleen de zwarte medemens kan. Maar we hadden lol, en dat was het voornaamste. Die Congolezen hadden weinig en toch straalden ze van geluk. Mama Matongé was daar een goed voorbeeld van. Een dikke negerin, zo weggelopen uit de " Hut van Oom Tom". Als ze tien woorden zei, schoot ze tien keer in een lach. Ze sprak Frans, doorspekt met een Congolees dialect waarvan ik de naam vergeten ben. 't Zal wel Swahili geweest zijn, veronderstel ik toch…
Voor Mama Matongé had ik een boontje. Ze behandelde me alsof ik haar eigen zoon was. Ze heette me Fiston Blanc. Ze woonde boven Pierre z'n kapperszaak. Op de tweede verdieping, te bereiken via een gammele trap. Haar deur stond altijd open, het rook er naar de wildernis. In m'n fantasie toch. Veel wildernis zal Mama Matongé wel niet gezien hebben, want ze is opgegroeid in een weeshuis van de Zusters van Liefde in Leopoldville. Toen ze veertien was is ze in dienst getreden als dienstmeid bij een rijke blanke plantagehouder. Een rubberplantage. Tot Mobutu aan de macht kwam en al die rubberplantages nationalisseerde. De blanken moesten op de loop, de Belgische para's moesten hen naar België terug brengen. Mama Matongé is toen meegekomen naar België. Als attractie, een trofee uit een rijk koloniaal verleden…
Mama Matongé was diepgelovig, daar hadden de nonnen voor gezorgd. Ze kende de bijbel van binnen en van buiten. Kende alle heiligen bij hun voornaam. Ik ben er zelfs zeker van dat ze ook hun telefoonnummer wist, alhoewel…maar iets hadden ze haar nooit kunnen afnemen. Dat was haar geloof dat de natuur meester is over de mens en niet andersom. En dat of we nu willen of niet, we allemaal een stukje van de natuur zijn. Een heel klein stukje maar, zei ze altijd. Ik respecteerde haar woorden, haar goedgemutstheid waarmee ze haar heimwee verborg. Ooit keer ik terug naar m'n moederland, zei ze. Wij spraken over ons vaderland, zij over haar moederland. Mama Matongé is nooit teruggegaan, heb ik vernomen toen ik nog eens op bezoek ging eind jaren tachtig. Pierre Sangalé, de haarkapper is wel terug naar z'n moederland gegaan. Maar iedereen die hij kende was ofwel vermoord door het regime van Mobutu ofwel naar andere landen uitgeweken. Het laatste telefoontje van hem kwam vanuit de missiepost. Sindsdien is het doodstil geworden rond hem, met de nadruk op 'dood'…
Z'n kapperszaak is nu een stoffenwinkel geworden. De hele Matongéwijk was één grote trekpleister voor toeristen geworden, ik voelde me er niet meer thuis. 't Leek me allemaal zo opgefokt. Het spontane was weg en de zijstraten waren nu ingepalmd door Berbers en andere inwoners uit de Maghreb-landen…
Mama Matongé en Pierre Sangalé, twee namen die voor altijd in m'n hart en geheugen gegrift staan. Voor zulke mensen zouden ze een standbeeld moeten zetten in de Matongéwijk, zodat hun nagedachtenis voor eeuwig en altijd blijft bestaan. Twee vreemden in een vreemd land die ondanks alles bleven lachen. Waarom zit ik altijd te kniezen, vraag ik me nu af…
©GoNo
feedback van andere lezers- andremoortgat
Exotische kleur van "ons" Brussel
Is er niet wat veranderd ?
Anyway prachtig voorbeeld van goede luim
GoNo2: Dank u! - koyaanisqatsi
Mooi! Mooi! Mooit!
(In West-Congo spreken ze Lingala, Swahili spreken ze pas in de Oostelijke helft ;-)
GoNo2: Dank u!
Enkel ingeschreven gebruikers kunnen stemmen. Totale score: 5Uitstekend:   2 stem(men), 67%Goed: 1 stem(men), 33%Niet goed: 0 stem(men), 0%totaal 3 stem(men) |
