Volg ons op facebook
|
< terug
Als plezant gênant wordt
Was ik te ver gegaan? Dat vroeg ik mij af, alleen in die klas met Jamal. Hij stond voor mij met een mes. Een veel te kort mes om mij dood te maken. Maar toch, lang genoeg om te weten dat er een probleem was.
Als mijn collega's kritiek hadden op mijn gewoonte om politiek niet helemaal correcte moppen te vertellen tijdens de les, zei ik: 'Politiek correct is pedagogisch corrupt. Ik ben er niet voor om de school als een eiland te maken waar alles o zo vredig en conflictloos is. In de echte wereld kan niemand zich verbergen voor grove moppen. De leerlingen moeten hier tegen gewapend zijn. Humor voorkomt dat ze op een dag een politieke incorrecte filmmaker of cartoonist een mes in zijn buik ploffen.'
Wilde ik om mijn punt te bewijzen nu zelf zo'n messteek incasseren? Of had ik dat alleen gezegd omdat ik zo graag moppen vertelde?
Ik zei nog een keer dat ik het zo niet bedoeld had. Dat het een mop was. Een debiele mop. Eentje voor mensen die makkelijk lachen. Hoeveel negers heb je nodig om een muur zwart te verven? Niemand die het weet?
Wel, dat hangt er dus vanaf hoe hard je ze tegen de muur gooit. Had ik in het Frans verteld. Ik vertel graag moppen tijdens de les. Dat zijn mijn leerlingen ook gewend. Ze smeken er mij om. Ik vertel ze wel in het Frans. Het nuttige aan het aangename koppelen. Ik ben er als de dood voor dat de leerlingen mijn lessen niet plezant vinden. Nooit bij stil gestaan dat iemand mij daarom zou willen dood maken.
Ik geef niet eens les aan Jamal. Wel aan zijn zus, Shadee. Die leek niks tegen mijn mop te hebben. Gelachen had ze natuurlijk niet. Ze had eigenlijk gewoon niet gereageerd. Ik moet eerlijk zeggen, als ze die dag niet net van plaats waren verhuisd, had ik ze in die klas niet verteld. Normaal zat ze helemaal vooraan. Nu helemaal achteraan. Pas toen de klas plat van het lachen ging, zag ik haar zitten. Ja, mijn leerlingen lachen zich een beetje te nadrukkelijk plat. Dat doen ze om mij aan te moedigen. Als ze mij niet vleien met hun lach, vertel ik er misschien geen meer.
'Jamal, één van mijn beste vrienden is zwart. Het was gewoon een mop.' Als hij nu eens wat zou zeggen, dan raakten we hier vast wel uit. Maar hij zegt niks. Hij laat het mes spreken. 17 is die jongen. Eén brok spieren. Zijn sixpack puilt door zijn oranje T-shirt. Als hij mij echt pijn wil doen, heeft hij dat zakmesje niet nodig.
'Kijk, ik had even goed kunnen vragen hoeveel blanken je nodig hebt om een muur wit te verven. Het gaat om de twist in de mop. Dat je hen er tegen gooit, in plaats van echt aan het verven zet.' Zouden mijn leerlingen echt even hard gelachen hebben als ik blanken had gezegd? Met een mes voor mijn neus wil ik me dat wel voorstellen.
'Ik heb echt niks tegen zwarten, Jamal.' Ik kijk naar de klok achter hem. Ik moet eigenlijk al lang voor een andere klas staan. 'Jamal, kijk, ik verontschuldig mij nog eens tegenover jou en je zus. Ik had het echt niet verkeerd bedoeld.'
Jamal snijdt in zijn arm. Fuck, denk ik, die jongen is echt razend. Ik kijk naar zijn arm, maar er komt geen bloed. Hij kijkt mij aan met een brede glimlach. 'Plastic', zegt hij. Hij schaterlacht. 'Ik kan ook moppen maken, hoor', zegt hij fier. Ik probeer te glimlachen. Pak mijn spullen. Op de gang vraagt hij: 'Wat krijgt een blind, verlamd, doofstom mongooltje voor Kerstmis?' Ik zeg: 'Geen idee.' Hij steunt met zijn hand op mijn schouder en lacht zich slap als hij zegt: 'Kanker.'
Ik ben die leerkracht met zijn moppen, dus hij denkt dat hij mij een cadeau doet. 'Salut, maat', zegt hij als hij een andere gang inslaat. Als je moppen vertelt, ben je hun maat. Moet ik mij daar aan storen? Ik stel me collega's voor die zouden horen dat de leerlingen mij 'maat' noemen. En yup, ik stoor er mij aan.
Regel: als je tien minuten te laat komt in een klas, stap je ofwel een luidruchtig, doch gezellig praatcafé binnen of een spontaan volksfeest met rondedansen en hier een daar een vechtpartij. Het is een klas Latijnse, dus gelukkig geen vechtpartijen. Heb mijn portie geweld al gehad vandaag.
'Mijnheer, mijnheer! Beginnen we met een mop, mijnheer?'
21 leerlingen. Wat is de kans dat er thuis één een broer of zus heeft met het syndroom van Down?
Hen eerst die vraag stellen, valt natuurlijk te veel op.
'Jens, sorry, maat, we zijn al een kwartier kwijt. Ik weet zeker dat jullie al goed hebben kunnen lachen. We gaan er hier eens invliegen. Werkboek pagina 36."
Geweeklaag alsof ik 21 recent geboren puppies los trek van de mama en in een bad vol ijs gooi.
"Allez, mijnheer, dat is echt niet plezant. Ik wou dat we al Nederlands hadden. Mijnheer De Munck doet mij vergeten dat ik op school zit."
Godverdomme, die zit. In vergelijking daarmee was dat mes voor mijn neus een onschuldig boterbloempje.
Ik sla mijn boek luid open. Krachtdadige robotische bewegingen, dat houdt hun aandacht vast en wat theatriliteit stimuleert mimese, zodat ze mij na-apen en hun boek tenminste open doen.
De Munck. Meer dan 800 friends op facebook. Ik zit aan 520. En ik weet dat hij 't zelfde principe heeft als ik: alleen toevoegen als het friend request van de leerling uit gaat.
Ik haal eens diep adem:
''Wat krijgt een blind, verlamd, doofstom mongooltje voor Kerstmis?'
Niemand?
"Le cancer."
Ik rek mij eens goed uit. Nonchalant doen stelt hen op hun gemak. Maar ze snappen het zeker niet? Niemand lacht. Ik hoor alleen een stoel verschuiven. Lucy staat op en loopt buiten. Tranen over de wangen.
Er zijn zo van die dagen dat rekken vullen in een supermarkt als een goeie carrièremove klinkt.
Ik ben in die klas anderhalve week blijven steken op pagina 36. Ze zijn met mijn nieuwste mop niet bij de directie gelopen om die ook eens goed te doen lachen. Zoveel krediet had ik nog wel. Ze hebben ook niet meer om andere moppen gevraagd. Lucy lag goed in de groep. Haar zusje hadden ze allemaal als gemeenschappelijke facebookvriendin.
Ik vraag nog aan de Munck wat zijn geheim is om sfeer in zijn lessen te brengen. 'Goh, geheim? Ik vertel veel persoonlijke anecdotes. Neem mijzelf niet te serieus, maar wel mijn vak. En ik leg de nadruk op dingen waar ze praktisch nut bij hebben.'
'En moppen?', vraag ik.
'Nee, dat niet. Moppen vinden ze zelf wel Daar hebben ze mij niet voor nodig.'
Persoonlijke anecdotes. Die keer dat ik in dat klooster in Zuid-Frankrijk samen met een maat gedaan had alsof we alle twee een opleiding als priester volgden om gratis te kunnen overnachten.
Nee, misschien toch ook maar beter geen persoonlijke anecdotes. Misschien moet ik er mij bij neerleggen. Als een les te plezant wordt, is het geen les meer. Waarom ben ik eigenlijk geen stand-up comedy gaan doen? Daar betalen mensen u om op hun tenen te trappen.
De moppen heb ik vervangen door elke les te eindigen met twee pagina's Asterix. Subtiele humor, in het Frans, die niemand tegen de schenen schopt. Ik heb geen Romeinen in mijn klassen. Uiteindelijk is dat toch het kenmerk van superieure humor: er wordt niet gelachen ten koste van een ander.
Ik geef nu les in een sfeer van blijde verwachting. We hebben er nog nooit zo snel zo veel oefeningen doorgejaagd. Zij lijken dat wel aangenaam te vinden. Op facebook zit ik aan 633. Er heeft mij niemand meer met de dood bedreigd- fake of niet- en ik heb niemand meer doen wenen. Dat is toch een troost in mijn verveling. Ik had echt stand-up comedian moeten worden. Maar ik ben te bang dat het publiek zich niet plat zou lachen. Als stand-up comedian kan je het publiek tenslotte niet buizen. Zo'n publiek is ook veeleisender. Mijn leerlingen lachen al als ik mijn knie stoot tegen een lessenaar of mijn stuk krijt in twee breekt. Sinds ik geen moppen meer vertel, gebeurt mij dat trouwens steeds vaker.
Ik kan geen les geven als ze niet lachen. 't is pure compensatie. Het kind in mij schaamt zich nog altijd dat ik leerkracht ben geworden.
feedback van andere lezers- ivo
moppen moeten moppen blijven, en wat je schrijft kan ik me voorstellen, dus heel goed geschreven -
pisatelj: dikke merci, Ivo - doolhoofd
Als je dit gewoon uit je eigen hoofd neergepend hebt, hoedje af.
Die mop van dat mongooltje is ondertussen al doorgesms't :)
pisatelj: mop van dat mongooltje? ik moet miss toch eens mijn eigen schrijfsels herlezen, maar meestal vind ik er geen zak aan, maar hey, volgens ene Julia Cameron mag ik alleen maar neerschrijven wat doolt in mijn hoofd, en het niet beoordelen, best tricky wel, ik moet wel de demon van zelfvernederland zijn, gelukkig voor 't tapijt in de badkamer doe ik alleen aan psychische automutilatie. merci voor de feedback, Doolhoofd, always a pleasure!
Enkel ingeschreven gebruikers kunnen stemmen. Totale score: 6Uitstekend:   3 stem(men), 100%Goed: 0 stem(men), 0%Niet goed: 0 stem(men), 0%totaal 3 stem(men) |
