naam:
	pass:
	wachtwoord vergeten?

Volg ons op facebook

Ga naar chat

< terug

Spijs & Spel - paragrafen 18 tot en met 24

door doolhoofd

Een aanklacht tegen de Spektakelmaatschappij waar ik al jaren aan bezig ben. Helaas te lang om hier in zijn geheel te plakken. De volledige tekst staat op https://www.doolhoofd.be . Mijn site is een doorgelinkte Blogger-pagina met cookies van Google, gegarandeerd malwarevrij. Hieronder paragrafen achttien tot vierentwintig (van dertig).


18) Het mag geen verrassing zijn dat onze technologie steeds vaker optreedt als een autonome superstimulus, als een fetish en prothese voor een verdubbelde Ander, aanbeden door iedereen. Electronic fun for ev'ryone! High worden van de informatie is makkelijk, verslaafd raken aan deze nieuwe psychedelische apparaten is voor ons geen schande, want alle leven vloeit momenteel naar onze verleidingsgadgets, alle energieën convergeren rond onze spektakelmachines. Je zou ze zelfs mirakelmachines kunnen noemen, want zoals Clarke's derde wet stelt valt elke voldoende geavanceerde technologie niet meer te onderscheiden van magie. De virtualisering is onweerstaanbaar omdat ze soepel en proper is en eindeloze mogelijkheden schijnt aan te bieden; technische perfectie is fascinerend omdat ze lijkt op een gerealiseerde utopie; op TV en op het WWW schijnt altijd een gesimuleerde superzon; het infotainmentbuffet is vierentwintig op vierentwintig open met een all-you-can-eat formule.


19) Dus dit is dan wat we nu hebben: dociele domesticatie draaiend rond het diafane diorama van de technologie, hersenloos entertainment en betekenisloos amusement, verdommen en verdikken, inbunkeren en wegzinken in passieve consumptie. Spijs en spel voor de kudde, escapistische esthetiek voor postmoderne kickzoekers, ondiepe sensatie voor een oppervlakkige natie; een infuus van klatergoud voor een populatie van verwende vidiots. Onafwendbare catastrofe van de veralgemeende simulatie: het is een positieve feedbacklus die compleet uit de hand is gelopen. Er zijn al meerdere sterfgevallen geweest vanwege computerverslaving, en veel jongeren, met scherm in de hand, wijden hun hele leven en ontlenen hun ganse identiteit aan de games, films, shows, personages en acteurs waar ze fan van zijn. Als je ooit de dwaasheid en de hebzucht hebt gezien op een comic con, de conformistische horde, de sullige cosplay en de kraampjes vol zooi, dan weet je het wel: de hele wereld wordt gehollywoodiseerd. Hoogtij van het (zelf)bedrog: mundus vult decipi! Het volk verkiest duidelijk schone schijn en fraaie fictie (verleiding zonder werkelijkheid) boven de lelijke feiten (boven een werkelijkheid verstoken van verleiding), en is best tevreden met louter gadeslaan vanop afstand (de etymologie van tele-visie).


20) De fantomatische/fantasmatische samenhorigheid van de sociale media vervangt steeds meer echt contact, het bingen van Netflix substitueert steeds meer echt avontuur, digitale bestanden verdringen steeds meer echte dingen, porno usurpeert steeds meer echte seks; de prothetische superstimulus van een levenloze illusie-automaat surrogeert steeds meer echte menselijke Andersheid. Het is een computergegenereerde droomwereld die we over onze ogen trekken om te ontkomen aan de werkelijkheid: da's The Matrix geparafraseerd. "Ignorance is bliss!" (Mitsgaders, in de vijfde minuut van de film wordt getoond dat Neo zijn kostbaarheden bewaart in een boeksafe - een nepboek - van Baudrillard's Simulacra And Simulations.) De toekomstige posthumans zullen ongetwijfeld nog dieper verzonken zijn in virtual reality. "Als je kijkt naar de evolutie ervan en deze naar de toekomst extrapoleert, dan zal VR tenslotte niet meer te onderscheiden zijn van het echte leven," profeteerde Elon Musk. Sterker nog: wat eens duidelijk nep was is nu echter aan het worden dan de werkelijkheid zelf. In Travels in Hyper-reality beschreef Umberto Eco hoe Disneyland ons toont dat technologie ons meer realiteit kan geven dan de natuur, en hoe de echte wereld in vergelijking daarmee maar een armzalige bedoening lijkt. Bovendien merkte Manuel Castells op dat we ons reeds in een paradoxale staat van real virtuality bevinden, "omdat het internet en de beelden een fundamenteel onderdeel zijn van ons bestaan en we niet meer buiten onze eigen constructies in de netwerken kunnen," omdat onze gedeelde ficties onze realiteit scheppen en onze cultuur vormen.


21) Alles wat ik hier gezegd heb, al het bovenstaande is enkel begrijpelijk indien je schoonheid als opperste waarde van de beschaving neemt, en esthetiek als zijnde machtiger dan waarheid, betekenis en moraal. Echter, nu talloze spectaculaire en verleidelijke fenomenen bloeien en bloesemen, lijkt het tijd voor een pijnlijke herwaardering van het ganse gebeuren. Want behalve met het doel om te delen valt er niet veel vooruitgang te boeken met de consumptie van "spijs en spel." Je kunt ermee bezig blijven zolang je wilt, je kunt jezelf verliezen in het enorme web van onwaarheden totdat je het spreekwoordelijke loodje legt, maar het zal niets veranderen en het zal je niet helpen, het is simpelweg een bodemloze put van eeuwige verstrooiing. Het vacuüm van je vrije tijd en de kloof in je ziel volstoppen met een grote pizza en de volgende stomme serie zal je situatie noch verbeteren noch zin geven: ontsnapping van de illusie, illusie van de ontsnapping.


22) Of je nu een fabrieksarbeider of een loterijwinnaar bent, dat maakt niet uit, hetgene waar je tegenover staat zal steeds een tredmolen van oneindige (zelf)verleiding zijn. Dus als we volwassenen willen zijn, zouden we onszelf vragen moeten stellen over de waarde van gebeurtenissen die niets meer zijn dan betekenisloze spektakels. Dr. Phil merkte reeds op dat het leven geen sprint is maar een marathon, terwijl Giorgio Agamben wees op het onverhelpelijk episodisch karakter van elk plezier, dus het weze gezegd dat geen enkele poppenkast of hamburger ooit het probleem van het bestaan zal oplossen, dat geen enkele hoeveelheid voedsel en drank of beeld en geluid ons ooit permanent gelukkig zal maken. Vroeg of laat is alles wat verschijnt gedoemd om te verdwijnen en voorbij te gaan; of anders om eindeloos opnieuw te verschijnen, wat nog treuriger is (de hel is de herhaling). Wat onvermijdelijk daagt is de futiliteit van al het vertoon waar we dagelijks in zwelgen. De limpiditeit van onze huidige ervaringen, gereduceerd tot hun eigen impotente spektakels, kan enkel aanleiding geven tot nihilisme. Dit uit zich duidelijk in ons geestelijk welzijn: hoe meer we opslokken, hoe meer we afvlakken. Dat is ergens logisch, want hoe meer we zien, hoe meer we gezien hebben, hoe minder er nog te zien valt.


23) De hele planeet is bewoond en alle uithoeken zijn verkend; de informatie is totaal en ware originaliteit, ware alteriteit ontbreekt. De uitputting van het verschil leidt regelrecht naar de onverschilligheid, naar een homogene geglobaliseerde hel van hetzelfde zonder avontuurlijke dimensie. We hebben elk bazaartje bezocht, we hebben elk productje getest; we hebben elk hapje geproefd, we hebben elk natje gedronken; we hebben elk genre gehoord, we hebben elk standje geprobeerd; we worden blasé, we geraken langzaam maar zeker uitgekeken op ons eigen kleine marionettentoneel - maar: er is hier niets anders. Misschien is de vervolmaking uiteindelijk het ergst mogelijke lot: om voorbij de verleiding te gaan, de verzadiging, verflauwing, verdoving tegemoet. Eén van de minder fortuinlijke gevolgen van de infoxicatie is blijkbaar dat de Ander simpelweg vermoeiend wordt, en vaak zelfs een nutteloze functie.


24) Wat ons begint te bespoken is een soort neutralisering van de gebeurtenissen zelf, wegens de doorzichtigheid van hun charme. De Amerikanen hebben het al over blockbustermoeheid, misschien is de tijd rijp om een breed concept van spektakelslijtage te introduceren. Want wij zijn zo gruwelijk overvoed dat niets nog echt indruk op ons maakt. Want we kennen dan wel technologie, photoshop, CGI en goochelarij, maar echte magie bestaat niet. Daardoor is bijna elke poging om te betoveren dus oplichterij - en diep vanbinnen beseffen we dat. Wanneer we ten slotte genoeg gezien hebben, wanneer we helemaal uitgespektakeld zijn, wanneer we beseft hebben dat het allemaal slechts verleiding is, wanneer we de aanstellerij en het carnaval beu zijn, wanneer de bubble gum van het entertainment zijn smaak verloren heeft, wanneer de opwinding en de betovering weggeëbd zijn... wat zal ons dan resten? Een moordende nuchterheid? Eindeloze monotonie? Volkomen verveling? Een existentiële leegte: de blackout van de transparantie die ons te wachten staat. Wanneer je dwars door alle verlokkende listen en omleggingen heen kunt staren, blijft enkel de duistere kant van het leven over.

feedback van andere lezers

• GoNo2
  Bent u een timmerman? U slaat steeds de nagel op de kop!
  doolhoofd: :) Bedankt.

Enkel ingeschreven gebruikers kunnen stemmen.

Totale score: 1

Uitstekend: 0 stem(men), 0%
Goed: 1 stem(men), 100%
Niet goed: 0 stem(men), 0%

totaal 1 stem(men)