Volg ons op facebook
|
< terug
met Mzee Jérôme dichter bij Ernesto Ché Guevara
(vervolg)
Over mijn rug rollen dikke zweetdruppels. Het hoofd zoekt koortsig naar scherpe vragen. Ik zal en moet die geschiedenis van Mzee Jérôme kennen. Dit met een floers van geheimzinnigheid en gevaar omgeven verhaal smeekt om uitklaring. Ik bevraag dus de wereldencyclopedie: internet.
Mijn vingers ratelen over het klavier. Ik heb de indruk dat mijn getokkel hoorbaar is tot ver over de duizend heuvels van Rwanda. Ik voel hoe een zekere spanning, emotie of sensatie me opzuigt in avontuur. Maar waar ben ik in godsnaam aan begonnen.
Met de figuren Moïse Tshombe, Kasa-Vubu en "les Belges" beland ik in 1960 in een strijd tegen de Lumumbisten.
Hier ligt de oorsprong van de eerste stap naar Ché Guevara.
Uvira is het startpunt op de drielandenkaart van Mzee. De aangegeven stad is een enorme zwarte bol als wou Jérôme me zeggen: "Hier moet je beginnen"
Ik lees de boodschap : Nous, les Lumumbistes.*
Ik vind het een beetje vreemd om een Rwandese knaap actief op te zien komen voor de onafhankelijkheid van zijn buurland Kongo. Ik bedenk dat hij wellicht dezelfde idealen had als de Kongolese verzetsstrijders en dat solidariteit één van de eigenschappen van camaraderie was. Onze jongrevolutionair had zich blijkbaar bij de UNAR vervoegd, de Rwandese unie die de Lumumbisten steunde. Samen probeerden ze de koloniale Staat te ontmaskeren en een Volksmacht in te voeren. Plausibel idee.
De grote bol op de kaart is dus Uvira, een stad in Kongo ten noorden van het Tanganikameer.
In gedachten zie ik Jérôme met zijn kameraden de oversteek maken vanuit het Burundese Bujumbura naar het Kongolese stadje. Ik kan me moeilijk hun watertuig voorstellen.
Ik verbeeld me ook hoe ze daar de blanken de stuipen op het lijf joegen. Ik bedenk best niet erger …
Plots bekruipt me het akelige gevoel dat Jérôme misschien ook mijn moeder heeft verjaagd. Tot 1960 werkte ze als piepjonge laborante op een missiepost in Kongo.
Over haar ontvluchting heeft ze het eigenlijk nooit gehad, ook niet over een mogelijks trauma. Ze verhaalde me steeds de mooiste kantjes van het koloniale leven en werk, een geslaagde tropische verbloeming trouwens.
Maar nu zie ik het beeld van de vijandige ogen van Jérôme en de angstige van mijn moeder.
Stel dat hij het zich allemaal nog heel goed herinnert en nu in "het reine" wil komen via confessies aan de dochter.
Mijn hoofd barst van de onopgeloste toevalligheden of is het door de botsing van verbeelding met de werkelijkheid.
Ik pruts de ooghoeken proper alsof ik klaar zal zien in het daarna.
Het is beter de eventuele ontmoeting tussen de Lumumbist en de kolonialiste te vergeten. Ik keer terug naar de drielandenkaart.
Vanuit Uvira zigzaggen de lijnen over de steden Bukavu en Kisangani. In Bukavu ontmoette Jérôme blijkbaar Generaal Mubutu.
Daar heeft Jérôme duidelijk een op het eerste zicht leuke anekdote over te vertellen. Er staat in piepkleine lettertjes "l'incident de la bouteille".
Ik neem een notablokje en krabbel: "anekdote 1: Mubutu en het flessenincident"
Ik slinger verder over het Ruhenzori-relief en kruis het tijdstip 1961: "assassinat de Mutima Wukwanda".
Op internet vind ik geen spoor van deze man. In Rodesië echter leefde in die periode een held met gelijksoortige naam. Er is slechts één letter verschil. Wu en Mu worden in enkel- en meervoud gebruikt in Swahili. Was het een speelse vorm van verpersoonlijking? Toch een vreemd toeval.
Ik noteer in het boekje "anekdote 2: Mutima Wukwanda-Mukwanda?" en voeg er ook onmiddellijk "libération de Mutidi - armée rouge" aan toe.
Misschien kwam de één om bij de bevrijding van de ander.
De aantekeningen op de drielandenkaart lopen bijna door elkaar, dus misschien ook hun geschiedenis.
Ik blijf de kronkels volgen die steeds meer en meer naar het zuiden van Kongo lopen. In Bendera maakte Jérôme een inktvlek. Waarschijnlijk is hij hier met zijn pen blijven mijmeren.
Ik lees "bazookas et problèmes de poumons"
Dat hij zich door het overdadig afschieten van bazooka's de longen uit het lijf heeft geschoten, zou me niks verwonderen.
Het wordt blijkbaar bevestigd door het lijntje dat naar Kigoma leidt, een stadje in Tanzania. Hij heeft de overtocht van het Tanganikameer gemaakt om er te herstellen van een longaandoening. In Kigoma staat een rood kruisje, zal wel een hospitaal voorstellen. Het is het enige rode aantekeningetje op de zwart-wit-kaart.
En eindelijk, wat verderop in Ujiji, duikt de naam "Ernesto Ché Guévara"op . In drukletters, om de belangrijkheid van het krabbeltje te onderstrepen staat : "JUIN '64: RENCONTRE CHE"
Ik begrijp niet wat Ché Guevara in Tanzania ging uitspoken. Ik dacht dat hij zich beperkte tot de revolutie in Kongo.
Ik verdiep me in google-titels rond Ché Guevara en daar duikt plots een geloofwaardig en aannemelijk antwoord op: Ché had last van astma.
Ik veronderstel dus dat ze elkaar ontmoetten in een hersteloord voor longpatiënten.
Ik haal me het beeld voor ogen van de Cubaan met sigaar en astma in een bed naast dat van Jérôme met bril en in pyjama.
Het moet voor Mzee niet eenvoudig zijn geweest om naast een blanke te liggen. Voor hem waren die blanken vast allemaal kolonialen en Belgen en dus vijand. Onder deze noemer viel uiteraard ook de Cubaan, genadeloos en onverbiddelijk!
Ik klap mijn laptop dicht. Ik vind mezelf rijp voor een volgende ontmoeting met Mzee Jérôme.
Het is vijf voor vijf trouwens. Ik grabbel de foto's en documenten bij elkaar. Ze liggen overal rond gestrooid. Daar is de ventilator verantwoordelijk voor.
Vlug piep ik nog even op internet of mijn vriend Ivo de brieven van Jérôme heeft kunnen vertalen.
Nee, ik zie nog geen gesloten envelopje. Dat komt wel.
Ik gris snel de autosleutels mee.
Ik parkeer mijn auto aan de kant en draai alle ramen dicht. Ik ga een stukje te voet lopen, want durf mijn aanwezigheid niet uitdrukkelijk te exposeren met mijn dikke auto.
Zo stap ik naar de parking van het sportcomplex waarvan Mzee Jérôme de nieuwe dagwaker is.
Ik draai en kijk rond. Er is niemand te zien. Of toch… De nachtwaker. Hij zit en wiebelt op de achterpoten van zijn stoel.
"Hij is al weg!" grijnst hij.
Ik stap naar de man toe en geef hem en hand. "Hij is al weg," zei ik je. "En ik zeg je nog iets: maak je ook maar gauw uit de voeten. Laat je hier niet meer met hem zien. Je wordt besproken. Ga nu."
Ik merk een oneerlijk mengeling van spot en ernst. Hoe krijg je dergelijk combinatie in één gezichtsuitdrukking?
Ik stap ontgoocheld naar de auto.
Ik klim in mijn wagen en start de motor. De wind blaast langs het open zijraam naar binnen.
Ik had alles toch dicht gedraaid?
In de auto wappert een briefje. Het danst tot tegen de achterruit. Ik rem. Het briefje valt op de achterbank. Met twee vingers vis en pik ik het op.
"rendez-vous au bistro Baobab"
Ik herken het handschrift niet. Het lijkt in geen geval op de met de hand geschreven brieven. Niks wijst naar Jérôme. Er staat ook geen verwijzing naar een tijdstip.
Ik besluit desondanks toch te gaan, maar laat veiligheidshalve eerst de gele enveloppe met documenten thuis achter .
* Lumumbisten zijn de zoekers naar directe democratie, via het volk en de Volksmacht dus, door ontmanteling van de koloniale staat. Lumumba was spilfiguur.
feedback van andere lezers- ivo
je kan verduiveld heel goed schrijven ... en hoe ...
het is spannend, het verhaal barst los en springt dan weer weg, onvoorspelbaar ... en hoe ...
mooi mooi mooi, = mooi³
zelfs een nicknaamgenoot mag delen in het verhaal dat je schrijft ..
ik ken weinig van die geschiedenis en ik zal zelf ook eens gaan zoeken op het wereldwijde web, om het verhaal te kunnen begrijpen in de context ..
Alhoewel ik ooit contact had met een Zweedse dame die werkte in Kivu - heb haar ooit een auto toegestuurd ... het is razend interessant dit historisch fictieverhaal
miepe: fictie, Ivo?
stel dat ik niet meer kom opdagen over enkele dagen.... schrijf me dan vrij via een verhalenbundel van writehi(s)tory met een honderdtal knappe gedichten
ggg! - RolandBergeys
Een heel boeiend relaas, Hilde!
miepe: zwijg me van boeien!
ggg!
nee, serieus, doet me ontzettend veel plezier!!!! - Ghislaine
Politiek gesjoemel is gevaarlijk werken.
miepe: heb het gesjoemel nog niet echt ontdekt, maar ik begin het te ruiken... - Mistaker
Heel erg goed!
Groet,
Greta
miepe: ben heel blij dat je volgt! - mistral
ik vergat praktisch adem te halen!
ik herinner me nog levendig hoe Lumumba met zijn haren in de bak van een vrachwagen getrokken werd, het waren de laatste beelden waarop hij levend te zien was! ze schokten me zodanig dat ze op mijn netvlies gebrand werden, en nu dit verslag !
er is veel gespeculeerd over wie hiervoor verantwoordelijk was, daar heb ik ook mijn eigen mening over uiteraard ...
vlug het vervolg hilde!!!
miepe: ik herinner me die sc?ne ook nog!
ik geloof dat de verantwoordelijken hebben toegegeven
nu de rest...
bedankt!! - SabineLuypaert
De ‘ik pruts de ooghoeken’ zin geft verdikke zoveel diepte in dat stuk, wat een stuk weer, de spanning uis voelbaar, mijn kerieuzetijd ook. Miepje, jij bent een erg begiftigd schrijfmens (smile) ik bestel mijn fankaart (smile)
miepe: in ??n exemplaar dan
ggg!
bedankt, Sabine!!! - Lucky
cuidado!
miepe: insgelijks!!!!!!
en enorm bedankt voor de aanmoediging - gono
Ik ben sprakeloos, het boeit me, want geschiedenis is m'n stokpaardje..........
miepe: laten we het stokpaardje verder delen!
ggg!
maar onder bedwang! - rinka
zeer goed vertrokken voor hopelijk nog een tijdje
goeie sfeer, combinatie van die ouwe papieren en het internet bvb
en de Afrikaanse elementen
helder vertelde geschiedenis
spanning
en ik geloof het absoluut!
miepe: ??n van de mooiste reakties ooit
bedankt
en goed gezien wat ik in wil weven - j_dreyfsandt
indrukwekkend,,,,H,,
hans
miepe: doet me vannalles! - Henny
Echt meid, jij kan schrijven en ik leer ook nog wat geschiedenis.
miepe: leuk! - lin
Geweldig weer en het wordt zelfs gevaarlijk eng met dat briefje in die toch afgesloten auto..
Beetje vreemde zin:
Ik bedenk best niet erger …
lieve groet, lin
miepe: vreemd he!
ggg!
bedankt! - ERWEE
Ken de situatie natuurlijk wel een beetje uit lessen geschiedenis, tv, artikels uit mijn lijfblad, etc.
Maar dit gaat over 'het leven' ginds.
En weer een knaller van een clifhanger.
miepe: merci monsieur
|
