naam:
	pass:
	wachtwoord vergeten?

Volg ons op facebook

Ga naar chat

< terug

ALZO VERMOORDDE DON DRAPER ZOROASTER

door ovlijee

Wat is er gebeurd met de lezer in mij? Het laatste dat op een boek leek dat ik uitgelezen heb gekregen, is de graphic novel Habibi van Craig Thompson. Daarvoor heb ik Het Huis van de Moskee van Kader Abdolah na enkele luttele pagina's terug naar de bib gebracht. Sinds jaren heb ik nu voor het eerst bij geen enkele bib een boek ontleend. Johanna Spaeys' De Eenzaamheid van het Westen is de laatste roman die ik uitgelezen heb, en het feit dat ik op een schip zat zonder internet zal daar wel veel mee te maken hebben gehad, al vond ik het een mooi en sterk werk.
Sinds ik dit jaar bij de SchrijversAcademie ben, heb ik meerdere dichtbundels ontleend, en ze alleen gelezen als ik moest kakken. Terwijl tijdens de les ik echt wel geënthousiaseerd geraak door de Literatuur of de homo scribens. Orhan Pamuk die het over de sublimerende functie van literatuur heeft, schrijven als antidotum voor een ondoorgrondelijk mysterieuze état humain, is wat als humanist en darwinist zin geeft aan mijn bestaan.
Waarom kijk ik dan nu liever een uurtje naar een subliem geschreven TV-serie zoals David Milch's Luck dan Proust te lezen? Of geniet ik veel meer van een strip over Nietzsche van de Franse nouvelle vague dan Nietzsche zelf te lezen. Ben ik in crisis? Ben ik een adrenaline-junkie geworden, smachtend naar rushes, vluchtig als de contacten in een 21ste eeuwse metropool, die steeds een economische verzuchting in zich dragen. Of is het belang van de letteren overroepen, en is zij slechts escapistisch van aard en troost voor de asocialen, de losers, de introverten, de Untermenschen?
Ik denk dat ik vijftien was toen ik op het strand De Naam van de Roos las, en ik begreep er geen kloten van, maar zoals zoveel benepen onzekere pubers neukte en vocht ik te weinig, zodat ik mijn lage zelfbeeld moest opkrikken door onbegrijpbare boeken te lezen op een leeftijd dat ouders dat zouden moeten verbieden. In het vijfde middelbaar begon ik dan Tolkien te lezen, en kregen we ook op school effectief poëzie, en dan trapte ik in de val van de heremiet: ik verliet het forum en trok me zoals Mohammed terug in mijn zieleleven.
Mijn gezond verstand speelde ik dan quasi voorgoed kwijt door boeken over kosmologie te lezen, en mijn leven was niet meer geworden dan nadenken over de zin van het leven. De stijlbreuk volgde door Jef Geeraerts' Gangreen-cyclus te lezen. Waarom gaven ze dat niet als leesopdracht op het Xaveriuscollege in de plaats van een pseudo-vitalistische roman zoals Houtekiet? Tolkien had ik toen al uitgebraakt als het toppunt van kitsch, maar De Goede Moordenaar en Black Venus daar denk ik op dit eigenste moment met weemoed aan terug: dat lekkere neuken en moorden. Man, man, man, wat een verademing! En die doodsangst! Jef was een zielsverwant. Maar ik was nog steeds lezer. Een zwart lief heb ik nog steeds niet gehad, zegt me zelfs niet zoveel. Vanwaar zoveel conservatisme? Wat is er met de westerse man aan de hand? Wat voor watjes zijn we in godsnaam?
En dan herinner ik me andere openbaringen op literair vlak: Maus van Art Spiegelman, die graphic novel over de Holocaust waarin Joden als muizen worden geportretteerd en nazi's als katten. Vreemd genoeg las dat als een avonturenroman, en de eerste getekende pagina's staan in mijn geheugen gebrandmerkt: "Vrienden? Een paar dagen in een overvolle treincoupé zonder eten, drinken of toilet, dan weet je wie je vrienden zijn."
Hoe pervers is het om uit de Holocaustliteratuur een vreemd soort joie de vivre te halen? Een surrogaatbestaan als langdurig werloze. Op de vlucht voor het echte leven …


Zo vond ik ook Stephen Kings Shawshank Redemption een heerlijk verhaal: een man die ten onrechte in de lik zit en een onmenselijk geduld opbrengt om ooit in een onuitspreekbaar Mexicaans dorpje de vrijheid te hervinden. Geen klassieker in de wereldliteratuur, maar een charlatan zoals Dali een groot kunstenaar noemen, zegt genoeg over de meeloperij in dat zogenaamde wereldje van notoire kunstkenners.
Het verhaal van die Uruguyaanse rugby-ploeg die met hun vliegtuig strandt in de Andes en tot kannibalisme gedoemd is, vond ik al even fenomenaal. Daar had ik veel meer aan dan aan het schandelijk overroepen De Dood van Bunny Monroe van Nick Cave of De Afschuwelijke Eenzaamheid van Maxwell Sim van Jonathan Coe.
Ook de fictieve verhalen van Dave Eggers zegden me geen reet. Zeitoun of Een Hartverscheurend Verhaal van Duizelingwekkende Genialiteit daarentegen. Misschien omdat die gebaseerd zijn op waargebeurde feiten.
Misschien heb ik gewoon teveel gelezen. De superieure stripverhalen De Jood van New York van Ben Katchor, Joe Sacco's Palestijnse reportages, Jimmy Corrigan the Smartest Kid of the World van Chris Ware, al die non-fictie boeken over evolutie, primatologie, Freakonomics, Robert Fisk's Grote Beschavingsoorlog, …
Duizenden pagina's virtuele realiteit heb ik opgeslorpt als een spons, en wil ik nu uitbraken. Zoveel verspilde tijd wil ik niemand aandoen. Vandaar mijn pleidooi voor de occasionele boekverbranding. Een heerlijk negationistische Kristallnacht van ingegooide boekenwinkelramen. Of misschien moeten we met al die voormalige bomen onze huizen 's winters verwarmen. En onze harten met ware intermenselijkheid in plaats van gefingeerde.
Naast de Fnac moet uiteraard ook de Media-markt eraan geloven: gooi al die tv's en radio's toch uit het raam, verbied de Playstation 3 in plaats van de hoofddoek, tenzij je Lara Croft waarlijk het hoogtepunt der suffragettes vindt.
Nee, ik heb gelijk: festivals zijn nog zo'n voorportaal van de hel. Want wie amuseert zich daar werkelijk het meest? Inderdaad, de schlemiel op het podium. De rest moet zich met drugs afstompen om de eigen zieligheid niet te ervaren.
Werk! Reis! Vecht! Dit is een ode aan het actieve leven. Schilder! En dan nog het liefst met handen en voeten. En als je dan per se toch moet lezen, grijp dan naar de oeroude wijsheid van mensen die wel gewerkt hebben voor hunne kost. De moraal van de Koran, de Thora, de Bhagavadgita is er één van eeuwenoud boerenverstand. En zij heeft gelijk door haar overleven.
Stenig de theoretisch fysicus, en bewierook de ingenieur. Wat hebben de Romeinen ooit voor ons gedaan? Ze hebben ons verlost van de Griekse ijdelheid: hypocriete slavendrijvers zonder god of gebod …
Nee, ik zou zeggen, ambieer een leven als analfabeet, mijn toekomst zonder de letteren is er één van gelukzaligheid. Wat rest, is nog even die schrijvende nitwit de nek omwringen, vooraleer ik naïeve zielen op gedachten breng met mijn nonsens, en ze zichzelf wijs maken dat je werkelijk tegen de wind in kunt zeiken zonder aan nestbevuiling te doen.
Conclusie : er is maar één 'lees' van tel en dat is die van de laatste profeet. Mohammed's Iqra wil ook zeggen 'reciteer'. En dan gaat het over Gods woord. In dit geval is dat een zesde-eeuwse Arabische koopman en dat spreekt boekdelen. In tegenstellling tot Nietzsche's vlucht van het marktplein, is dit een nee zeggen tegen het nihilisme, en een ja tegen het leven. Ga naar het marktplein en doe godverdomme mee. En in tegenstelling tot Diogenes en Socrates zeg ik: "Wat is er toch veel dat ik nodig heb!"

Alleen geen boeken.