Volg ons op facebook
|
< terug
Collectieve schuld
Toen Duitsland Wereldoorlog I (inmiddels weeral 100 jaar geleden) verloor, werd heel het Duitse volk verantwoordelijk gesteld voor wat een demente keizer allemaal had veroorzaakt. Het was nog niet erg genoeg dat heel veel gezinnen zonder vaders en zonen moesten rondkomen. Op de velden waren het de moeders en de dochters die het zware werk mochten opknappen. Het laden van de hooi kar, ik kan je verzekeren, om die riek met hooi zo hoog te steken, en dat uren aan een stuk, het is geen pleziertje. Logisch dat W.O II niet snel nadien volgde, want met zo'n opgeladen schuld wil niemand leven.
De collectieve schuld is zoiets als, wij als soortgenoten zijn verantwoordelijk voor wat een ander doet. Alsof heel België zich verantwoordelijk moet voelen voor wat Dutroux heeft uitgespookt in zijn kelders. Toch wordt je, vooral in het buitenland, hierover aangesproken. Zeker als je als Belg zegt dat je een grote kelder onder je huis hebt, dan lacht iedereen je ronduit uit. Alsof het hebben van een kelder en wat Dutroux heeft gedaan enige relevantie zou hebben.
Ja, ik heb een plaatsvervangende schaamte voor wat Dutroux heeft gedaan. Het is erg dat zo'n psychopaten kunnen bestaan, maar ik heb dat ook voor wat er in Rwanda en Burundi is gebeurd. Hoe mensen elkaar daar letterlijk de kop hebben afgekapt en levend hebben verbrand. Welke mens doet zoiets.
Pas hoorde ik het nog zeggen door een Nederlandse actrice die op pensioen ging. Zij zei dat in elke mens een kampbewaarder en een heilige woont, het is maar in welke context je de mens tegenkomt en vooral welke keuze elke mens maakt. Want je kan als mens kiezen om de beest uit te hangen en ook kiezen om als heilige door het leven te gaan.
De collectieve schuld wordt altijd door anderen opgelegd. Wie zich echt verantwoordelijk voelt voor een onheil dat is gebeurd, heeft geen behoefte om anderen mee verantwoordelijk te stellen. Iedereen die er echt iets aan kon doen, zal diep in zijn diepe diepste wel weten, dat hij alleen verantwoordelijk is en dat anderen het ook gedaan hebben, verandert niets aan de schuld. Het kan hoop en al een gedeelte schuld zijn.
Ben ik schuldig als ik een Perzische tapijt koop die door kinderhandjes is geknoopt. En dan nog eens in omstandigheden waarbij je maag zeven keer overstag zou gaan? Als ik dit weet of kan weten, dan onderhoud ik dat systeem waarbij die kinderen worden misbruikt. Maar die tapijt die was al gemaakt toen ik ze zag, dus echt veranderen zal ik die situatie niet, het enige wat ik wel kan doen is zorgen dat de verkoper er niets aan kan verdienen. Enkel met een hele, maar een hele grote korting, anders koop ik niet.
Maar, de keuze bij een tapijt is makkelijk. Hoe zit het met kleding? Onze kleren worden haast allemaal gemaakt in Bangladesh, in de meest mens onwaardige ateliers. Wij weten dit door die ingestorte atelier.
Gaan wij nu geen kleding meer kopen? Moet ik bij elk hemd dat ik koop vragen of het wel ethisch is gefabriceerd?
En wat als men zegt dat dit zo wel is, maar men hiervoor feitelijk geen enkele garantie kan geven (als men dit al zou kunnen doen)?
En zou ik nog fruit en groenten kopen bij mijn groenteboer nu hij met zijn verkoopster heeft aangepapt en zijn vrouw zonder een cent op straat heeft gezet? Ben ik nu ook schuldig aan zijn grijpen en lozen?
Wij kunnen ons overal schuldig gaan voelen en ons overal een schuldgevoel laten opleggen, zonder dat wij hier ook iets mee te maken hebben.
Onschuld en schuld zijn juridische termen en die moet men ook juridisch houden. Men kan zich moreel verantwoordelijk voelen, maar daarom rust er nog geen schuld op je.
Daarbij komt dat men de context van de omstandigheden en het perspectief van de tijd mee in oogschouw nemen om de schuldvraag te beantwoorden.
Neen, ik wil de gruwelen van deze wereld niet vergoelijken en het is niet omdat iedereen in de IJzer springt, dat wij die maar moeten naspringen. Integendeel, soms is het goed om tegen de stroom te lopen en sommige mensen haast letterlijk een geweten te schoppen.
Aan vele zaken doen wij mee, maar kunnen wij niets doen, want zonder dat meedoen kunnen wij economisch en sociaal niet verder.
Maar, je kan wel zo veel als je kan verantwoord omgaan met wat je doet. Ik heb een auto en ik kan daar heel veel of matig mee vervuilen, dat is een keuze die ik maak.
Ik kan Chiquita bananen kopen en ik weet dat de boeren die deze bananen kweken haast geen geld krijgen. Ik kan ook max Havelaar bananen kopen, die zijn wel duurder, maar daar krijgen de boeren ook meer van terug.
Maar, ik kan ook Bonita bananen kopen, die zijn even erg als de Chiquita bananen, en deze bananen ook nog eens kopen enkel als ze zeer goedkoop zijn. En het verschil tussen wat ik aan de Bonita en de Max Havelaar betaal, storten aan een goed doel.
Dat zijn keuzes die men maakt, zonder dat men collectief schuldig is aan de uitbuiting die gebeurt.
Daarom vind ik ook dat het Haags gerechtshof goed werk levert. Zij veroordelen de echte bandieten. De witte boord criminelen, die anderen aanzetten om te moorden en te verkrachten. Deze zieke geesten moeten weten dat zij ooit gehaald worden en voor de rest van hun dagen tussen vier muren zullen zitten.
De echte criminelen hebben anderen aangezet - en ook die anderen, die in het collectief van de waanzin hun handen vuil maakten, hadden een keuze. Zo heb ik de getuigenis gehoord van een soldaat in de vuile oorlog die zich in Servië afspeelde, waarbij hele dorpen werden geterroriseerd en de vrouwen en meisjes een voor een werden verkracht door de Serviërs.
Een soldaat vertelde op de tv hoe hij het niet kon om deze vrouwen en meisjes te onteren, hij zag er zijn eigen vrouw en dochters in. Daarom trok hij zijn slachtoffers steevast uit het zicht van zijn mede-soldaten en sloeg ze heel hard totdat ze tot bloedens toe in het gezicht huilden, trok de kleren van hun lijf open en maanden hen aan om heel hard te blijven wenen. De vrouwen hebben waarschijnlijk achteraf geweten waarom hij zo deed, want anders waren ze het slachtoffer geweest van anderen, die het wel deden en wel hun driften botvierden op hen die aan deze oorlog niets konden doen.
Het feit dat hij eenmaal door een vrouw haast verplicht werd om haar te verkrachten, omdat ze hem letterlijk nam, is een uitzondering en zal een uiting van angst zijn geweest van de vrouw, die zover al in haar geest was getormenteerd dat het niet anders kon dan dat het gebeurde. Zulke zaken heeft hem ook gemaakt als slachtoffer en niet als mede-dader van een collectief dat doorgeslagen dol, de wereld van zichzelf en een ander kapot maakte.
In Zuid Afrika is daarom de waarheidscommissie gekomen. Geen veroordelingen via de rechtbanken en gevangenisstraffen, maar de slachtoffers in de ogen kijken en je verontschuldigingen uiten en samen wenen voor het onrecht dat is gebeurd. Want vele daders in deze moeilijke situaties, zijn vaak ook slachtoffer van gemene zieke geesten en kunnen of konden niet anders dan wat hen werd bevolen. De echte zieke geesten werden wel voor het tribunaal gebracht en veroordeeld voor het onrecht dat door hun gemaakte keuzes was veroorzaakt.
Geen collectieve schuld voor volkeren, waarvan de meesten zelf slachtoffer zijn in plaats van dader.
De slavernij is een onrecht dat eeuwen heeft bestaan. Maar ik vrees dat de slavernij, ook hier nog steeds bestaat. Misschien niet zo openlijk, maar betaal eens niet je belastingen en ga eens lekker tegendraads tegen de overheid in. Je zal snel ergens tussen vier muren je mogen bedenken. Zie maar eens in Rusland en in vele landen, waar de vrijheid van de mens, ook maar een schijnvrijheid is.
Collectieve schuld als wij hiermee zaken doen? 11 miljard euro per dag dat er wordt omgezet - gaan wij daarom de homoseksuelenkwestie in Rusland als een breekijzer zien?
Kijk eens naar de politiek of economische vluchtelingen die hier gewoon op straat moeten leven. Zijn wij hier ook verantwoordelijk voor?
Neen, ik ga me geen schuld laten aanpraten door actievoerders die hieruit garen spinnen. Want meestal lopen ze zelf met een verleden waar je niet goed van wordt. Mensen, zonder onderzoek en zonder enige vorm van nuanceren en een volk of een groep globaal beschuldigen, zijn niet beter dan de Nazi's die de Joden uitroeiden. De haat die sommige mensen hebben tegenover een andere mens, kan zo groot zijn, dat elk excuus goed is om ze maar de kop in te slaan.
Ik zal de verantwoordelijkheid dragen voor de daden die ik zelf doe, maar wat een ander heeft gedaan, die zal voor zichzelf hiervoor verantwoordelijkheid dragen. Het ergste is dat men je beschuldigt van zaken die je niet gedaan hebt, of waar je echt niets aan kon doen dat ze gebeurden. En soms moet je zwijgen, omdat spreken je heel kwalijk wordt genomen en je hierdoor jezelf en je gezin in problemen brengt, waarbij de sop de kool niet waard is.
Ik geloof dat elke mens, wanneer dan ook geboren, bij het moment dat die het loodje legt, geconfronteerd zal worden met zijn bewuste daden.
Spijt kan een groot vuur zijn. Een eeuwigheid in spijt doorbrengen is volgens mij veel erger dan wat men zei van lucifer en zijn trawanten in de boekjes die veel vertellen maar weinig zeggen.
Want rechtvaardigheid is het enige vuur dat louterend werkt en van elkaar haalt wat gemeend goed was (ook al liep het slecht af) en wat geveinsd goed was en dat als hypocriet de boel heeft verziekt.
Wat gemeend goed was (en niet omdat de angst voor de eeuwigheid het tegenhield) is, draagt voor mij een eeuwigheidswaarde. Zoiets kan je als mens ook 'voelen'. Dat goed doen heeft een andere waarde.
feedback van andere lezers- GoNo2
Ik krijg een schuldgevoel dat ik dit zelf niet geschreven heb!!
ivo: hahaha dank je wel Gono - andremoortgat
Geen collectieve schuld voor volkeren, waarvan de meesten zelf slachtoffer zijn in plaats van dader.
Dit onthoud ik zeker !
En jouw slotregels is echt wat er toe doet !
Gemeennd goed en rechtvaardigheid
verdient een logo , een standbeeld
ivo: Bedankt André .. :) - catharina
Mag het een troost zijn : als de Belgen winnen, hebben 'wij' gewonnen en dat vanuit onze zetel :).
Het is niet het knagende geweten van enkelingen die het zullen doen, maar ooit komt er een dag dat de onverschilligheid van de mensheid barst en dan redden we gewoon de wereld ( mens en natuur!).
ivo: zo is het dank je wel Catherarina - koyaanisqatsi
Nietzsche zei het al: Iedere 'grote' beschaving is gebouwd op uitbuiting, wreedheid en slavernij. Als individu valt niet op te boksen tegen soortgelijke wetmatigheden. Maar een keuze over hoe je als mens in de wereld rondloopt is er wel, hoe beperkt die (door omstandiheden) soms ook mag zijn.
ivo: heel juist Koya - dank je wel :) - ovlijee
Ja, die schuldvraag stemt tot nadenken, hé. Persoonlijk heb ik niet zo'n moeite met schuldgevoel: het knaagt maar het doodt me niet. Verlammend zelfmedelijden daarentegen is zielig en moeten we onszelf ontzien. Niet zozeer voor die ander als wel voor onszelf. En dat is dan ook de ironie van het bestaan: een ander helpen voelt gewoon ook lekker voor jezelf. Ik beweer in ieder geval niet de antwoorden te hebben. Dat is misschien ook niet nodig - dieren hebben empathie, misschien moeten wij ook meer afgaan op ons buikgevoel. En het geweten dan een huwelijk laten zijn van opvoeding en aangeboren intuïtie. En zo gaat dat zoeken maar voort. Energie-investering die hopelijk vructen afwerpt ...
ivo: bedankt ovijee voor je uitgebreid antwoord - op elke overweging weegt een andere overweging - en je mag niet in een kringredenering terechtkomen. - warket
Ben het helemaal met je eens Ivo en ge hebt het duidelijk verwoordt. ( shrijven ze "louterend" niet als "lauterend"?)
ivo: louterend is volgens mij met 'ou' louterend als 1) Affineren 2) Klaren 3) Kuisen 4) Kupelleren 5) Raderen 6) Raffineren 7) Reinigen 8) Uitsmelten van metaal 9) Verbeteren 10) Zuiveren - bedankt Warket voor je mooie reactie.
Enkel ingeschreven gebruikers kunnen stemmen. Totale score: 12Uitstekend:   6 stem(men), 100%Goed: 0 stem(men), 0%Niet goed: 0 stem(men), 0%totaal 6 stem(men) |
