Volg ons op facebook
|
< terug
zinloos geweld ?
Toen ik de slogan "zinloos geweld" voor het eerst las, moest ik direct aan een pleonasme denken.
Ik heb nog nooit een vorm van geweld gekend die zin had, tenzij het een reactie was op een actie die enkel terreur bracht. Maar dan vond ik dat het antwoord op geweld geen geweld meer was, maar hooguit agressie. Voor mij klonk 'zinloos geweld' hetzelfde als 'geweldloze vrede'
Alsof geweld ooit zin kon hebben! Er zijn mensen die hun frustraties enkel maar via hun vuisten kunnen ventileren. En natuurlijk kan men een mens heel ver drijven, zo ver zelfs dat hij buiten zijn zinnen zaken doet die hij normaal gezien nooit zou doen. Ik stelde me dan ook de vraag of die noodknop nog onder het woordje 'geweld' kon gequoteerd worden.
De logica dat mensen grenzen hebben en men niet steeds weer ongestraft die grenzen kan inbeuken en de mens kan blijven kwetsen, was toen al voor mij een zekerheid die als een paal boven water stond.
Daarom bleef ik zinloos geweld een pleonasme vinden. Geweld is altijd 'zinloos'. Zoals een grijsaard ook oud is. En toch, voor zover ik het kon weten, viel geen enkele taalpuritein over deze volgens mij niet consequente zin. Voor mij kon men 'zinloos geweld' beter wijzigen in 'mensonwaardig gedrag'.
Het voerde mijn gedachten terug naar een lang vervlogen tijd.
De school zat overvol met leerlingen. Zelfs het kleine noodlokaaltje was door de "bestuurder", zo noemde men toen nog de directeur, leeggehaald en werd terug ingericht als klaslokaal. De werkmannen hadden er een bord geïnstalleerd, waarschijnlijk had het jaren op de zolder of in de kelder van een andere school gestaan. De bordverf was dan wel vers op het bord geschilderd, het raamwerk zag er heel verweerd en oud uit.
Het tweede studiejaar: niet dat ik me er nog veel over herinnerde, maar de geur van de piscine was me wel bijgebleven. De klas zat vol met jongens van mijn leeftijd. Toen werden de jongens nog heel vakkundig van de meisjes gescheiden, alsof het twee aparte rassen waren. De leraar, een jong afgestudeerde snaak die dacht dat hij het al gemaakt had, kwam als een jonge haan onze klas binnen.
Onze school was gevestigd in een park en was toen al een multiculturele school. De culturen uitten zich toen niet zo zeer als nu in kleur, maar wel in andere kleding en verschillende sociale klasse. Kinderen uit gezinnen die jaarlijks op vakantie gingen naar de zee en zelfs naar Spanje, en ook kinderen uit gezinnen waar op het einde van het geld nog een heel lange maand moest geleefd worden. De "bestuurder", mijnheer Van de Velde, was een zeer humaan mens en kende zijn honderden leerlingen persoonlijk. Regelmatig zorgde hij ervoor dat de arme gezinnen vanuit de school voorzien werden van haast niet gedragen kleding en eigentijds schrijfgerei en schriftjes. Hiervoor had hij een eigen kamertje, achter zijn "bureel".
In het park stond er een parkwachterhuisje en in de winter mochten we daar 's morgens voor de school begon aan de kachel onze blauwe billen terug opwarmen. De parkwachter en enkele postbodes (facteurs) warmden zich niet alleen op aan de houtkachel die, als wij binnenkwamen, reeds roodgloeiend stond te puffen, zij hadden ook glaasjes met 'wit' water dat ze rijkelijk dronken met de doorgekookte koffie
Mijn broer en ik zaten vanaf dat jaar samen in één klas. Een trauma dat ik mijn kinderen altijd heb willen besparen.
Want als mijn broer iets mispeuterde dan had ik er ook altijd van, en omgekeerd. De eerlijkheid was soms heel ver te zoeken.
De eerste maanden werd het al snel duidelijk dat de leerkracht niet opgezet was met een bepaalde bevolkingsgroep in zijn klas. De discriminatie kwam helemaal tot uiting toen hij overstapte van het sociale systeem naar het apartheidsregime. De jongens uit de wijk waar ik en mijn broer woonden, werden duidelijk afgescheiden van de groep jongens die het toevallig veel beter hadden. De rij banken voorbestemd voor onze klasse stond niet aan het raam, maar aan de muurzijde van de klas. Daar waar ook altijd de boekjes moesten gehaald worden en de klusjes klaar lagen. Iets wat de anderen duidelijk veel minder moesten doen. Niet dat wij dit als een straf ervaarden, integendeel, het was een verademing om eens iets anders te mogen doen. Ik hield mijn pennenstok nog steeds linkshandig vast en dat was tegen zijn visie op de mooie schrijfcultuur die hij verkondigde. Blijkbaar was de wetgeving toen veranderd en mocht hij het me niet afleren. Maar, er ging geen les of hij maakte toch een hatelijke opmerking over de hanenpoten die mijn pen achterliet op het papier. Met pen en inkt een mooi iets achterlaten was in mijn cultuur een wonder. Zeker het huiswerk dat ik moest afgeven. Want, als het niet door inktvlekken bevlekt was, dan waren er wel vieze vetplekken die het papier doorzichtig hadden gemaakt. Als kind aten wij gewoon op de tafel, zonder bord. Na het eten, werden enkel de kruimels van de tafel weggeveegd. Een tafellaken en borden waren toen nog niet in mijn opvoeding doorgedrongen.
Zover ik nog weet was de winter al gepasseerd. Het apartheidsregime was ondertussen op veel meer vlakken ingevoerd en het was duidelijk dat als er iets gebeurd was, de jongens van de rij waarin mijn broer en ik ook zaten, niet moesten rekenen op de steun van de leraar . Wij waren altijd de sigaar.
Ik herinner me nog hoe de leraar zich tegoed deed aan sadistische spelletjes. Tijdens een les rekenen, moest ik voor de zoveelste keer aan het bord een oefening maken en het lukte me voor de zoveelste keer weer niet. Ik begreep het echt niet en kon er geen enkele zinnige uitleg voor vinden. Ik weet nog dat ik wenend voor de klas stond.
De leraar ging naar zijn kast en haalde een hele bos met mooie gekleurde linialen uit de kast. Hij liet me er een uitkiezen. Ik begreep het niet en koos de voor mij mooiste kleur uit. Ik herinner het me nog steeds, een mooie blauwe 'regel' (zo noemde we toen die houten linialen). Ik trok de 'regel' uit het bosje dat hij me voorlegde en gaf hem terug. De sadist sloeg ermee op mijn handen, want ik kende mijn 'les' niet. Mijn broer sprong op en ging de leraar te lijf. Wel, die uiting van agressie heb ik nooit als geweld ervaren. Dit was voor mij en nu ik dit schrijf ook nog steeds, een redelijke genoegdoening voor het onrecht 'ons' aangedaan. Hierdoor werden we nog meer geviseerd.
Zo haalde de 'meester' het ooit in zijn hoofd om al de kinderen van de klas op te dragen één voor één, in mijn broer en mijn oor, te vertellen wat ze over ons dachten. Hoe vaak had hij ons niet gezegd dat wij later de mannen zouden zijn om achter de vuilkar te lopen - en dat ging er toen totaal anders aan toe dan nu - het was een open vrachtwagen waar men allerlei soorten vaten moest ophijsen en omkieperen, met als risico een deel van de lading terug over je lichaam te krijgen. Van sorteren en apart inpakken was toen totaal nog geen sprake.
Aan die periode heb ik ook een afkeer voor verse melk overgehouden.
De flesjes melk, nog in glas en in gegalvaniseerde ijzeren bakken, stonden zoals steeds bij de kachel in de eetzaal. De lauwe melk werd 's middags rondgedragen en wie geen geld bij had (wat in ons gezin vaak voorviel) moest wachten tot het laatst. De jongens (meestal waren dat de groten uit onze straat) droegen dan de melk rond en staken met hun vuile wijsvinger een gat in het metalen afsluitplaatje en duwden dan het rietje erdoor.
Als er meer kinderen tijdens de middag bleven eten op school dan dat er flesjes geleverd waren, dan zamelde men de haast lege flesjes in en goot de overschotjes zorgvuldig in een leeg flesje dat dan als een vol flesje werd afgegeven aan degene die nog geen melk had gehad.
Sinds ik dat door had, heb ik nooit nog met smaak verse melk kunnen drinken. Zeker niet als ze lauw was.
Vele jaren later, toen ik reeds gehuwd was en werkzaam bij een Zweedse verzekeringsmaatschappij die in Brussel een tiental jaren actief was, kwam ik op een middag vroeg thuis. Ik had een sjiek kostuum aan en droeg een van de eerste laptops bij me (en die waren toen nog echt verschrikkelijk duur). Ik merkte toen de leraar van mijn tweede studiejaar op. Hij was telefoonboeken aan het ronddragen in de straat. Ik herkende hem direct en hij mij ook. Hij kende mijn naam zelfs nog. Ik vroeg hem waarmee hij bezig was en hij zei, nogal rood uitslaand in het gezicht, dat hij de telefoonboeken ronddroeg. Hij vroeg wat ik voor job deed. Nog nooit had ik met zoveel genoegdoening mijn kaartje van Sales Manager afgegeven. Zijn brilglazen dampten haast aan van emotie. Ik was trots tot in de topjes van mijn tenen. Mijn echtgenote kon het zelfs achteraf nog van mijn gezicht aflezen.
Een trauma misschien wel, maar ook niet rampzalig. "Elke mens groeit op met trauma's. Zonder dat word je niet groot" zei mijn moeder ooit. En hierin had ze meer dan gelijk.
Ik had geleerd dat je aan sommige omstandigheden niets kon doen. Zoiets overkwam je. Maar wat je met die negatieve ervaring deed, daar was je zelf verantwoordelijk voor. Ik kon met de keuze waar ik voor stond iets doen : ofwel bepaalde die pijn mijn verdere leven en bleef het onrecht bestaan, ofwel roeide ik verder met de riemen die ik had. Mijn zelfbeeld was beschadigd, dat wel, maar niet voor lang ... Want door wat gebeurd was niet als een element in mijn leven vast te houden, kon ik de vele andere kansen die ik gekregen heb wel voluit grijpen. Waardoor ik wel iemand anders was geworden dan wat die blaaskaak ooit had beweerd. (Niet dat ik ooit de vuilnisman minder heb geacht dan mezelf).
feedback van andere lezers- zwartkopje
Waw...! Mooie overgang ook tussen je inleiding en het middenstuk. Ook het einde is er eentje om U tegen te zeggen !
Knap!
groetjes,
zwartkopje
ivo: bedankt Zwartkopje en als je zin hebt lees ook eens bv de marathon . - ERWEE
Schitterende beschrijving!
Enneuh, lang voor vtm werd uw leven dus ook reeds gekleurd door zo'n regeltje ...
Kan er ook van mee spreken namelijk *grijns*
ivo: bedankt Erwee - lin
Dat is een ervaring die het waard is om op papier gezet te worden.
"Want als mijn broer iets mispeuterde dan had ik er ook altijd van..."
mis ik hier het woordje "last" achter "altijd" ?
ivo: zoiets ja, ik heb er heel veel last mee gehad :) - Theo_Roosen
Ervaringen opgedaan op de universiteit van het leven. Prachtig.
Ivo, ik weet het niet zeker en ik schaam me haast om het op te merken, maar is het mogelijk dat er met deze zin :
...... waar op het einde van het geld nog een heel lange maand moest geleefd worden, iets mank loopt ? ' op het einde van het geld ' lijkt me zo'n vreemde uitspraak ? Jij bent veel taalvaardiger dan ik en daarom schrik ik ervoor terug je dit als opmerking mee te geven. Hoogstwaarschijnlijk is mijn opmerking onterecht. Maar ik wou het toch maar even kwijt. Zuiver op mijn gevoel. Throke.
ivo: Ik ervaring, je doet me lachen Thro, neen het is een boutade dat op het einde van het geld er nog dagen van de maand overblijven.
Zoiets krijg je als je minder geld hebt dan dat je nodig hebt om rond te komen.
bedankt voor uw fb - Vlinderman
De discussie over 'zinloos geweld' als zijnde een pleonasme of niet, ik wil ze hier niet voeren. Mijn portie geweld uit mijn jeugdjaren indachtig, kwam ik hier heel wat tegen. Je beschrijft het nogal afstandelijk, ik mis wat van de beroering, die er toch moet zijn geweest. Het gebruik vamaar dat doet geen afbreuk aan je verhaal. Een straf verhaal, overigens, en ik zal heus niet de enige zijn die zichzelf of toch stukjes van dat zelf herkent. Mooi, Ivo, en bedankt voor de uitnodiging.
groet,
Frans V.
ivo: bedankt Frans ... ik heb geprobeerd de emotie er wat in te bedwingen. De herkenning is blijkbaar bij velen zeer groot, een collectief geheugen ? - kronos
beschrijvend, klaar, helder en boeiend, maar vooral zéér herkenbaar !
ivo: bedankt Kronos - RolandBergeys
Ja, herkenbaar, een kroniek eigenlijk, leuk verwoord.
ivo: bedankt Roland ... - freke
en ik maar zoeken bij gedichten, kieken dat ik ben ;-)
gelukkig ga ik er geen trauma aaan overhouden, oef
mijn ziekteverzekeringsmaatschappij dekt dat niet
alles wat zinloos is kan me niet bekoren, geweld op zich is altijd zinloos
keitof en meer dan graag gelezen
groetjes, freke
ivo: bedankt, ik dacht al, ik wou je nog doorsturen naar Pearl, hahaha
neen hoor bedankt voor de fb - emmeline
Ben blij dit gelezen te hebben!!
Ik hou wel van je manier van schrijven! Zal er zeker nog enkele lezen!!
Heel mooi!
X
Emmeline
ivo: Bedankt Emmeline .. oeps ik voel me een beetje verlegen. - Green_eyes
Uitstekend, ik heb genoten...
ivo: bedankt Green eyes ... - Ivan_Grud
Ik had geleerd dat je aan sommige omstandigheden niets kon doen. Zoiets overkwam je. Maar wat je met die negatieve ervaring deed, daar was je zelf verantwoordelijk voor.
Precies, maar het schijnt nu in deze tijd een excuus te zijn voor het gegeven, zijn wij dan sterker,?? of zijn wij meer sociaal en fatsoenlijk opgevoed,?? het is een gemak wat zij zich hebben aangemeten, in een alles aangrijpend gedrag van agressie.vr/gr Ivan
ivo: bedankt Ivan voor deze mooie fb ... - secret
Herkenbaar
doet me denken aan een reunie van de midelbare school ik was daar van afgetrapt.
leraren zeiden dat het nooit wat met me zou worden.
Op de reunie waren ze verbaasd dat ik in de papieren had voor de zorg en ik werkte in de psygogeriatrie.
Je kan inderdaad niks doen aan bepaalde trauma`s in het leven maar je kan er inderdaad we wat aan doen om er goed mee omtegaan.
een keuze die je WEl zelf in de hand heb
het is een mooi streven en gedachte vaak denk ik ook zo maar alsik eenmaal in een dip zit krijg ik me zelf er heel moelijk uit
liefs
ivo: Secret, dank je wel voor het herkennen, het leven zit steeds vol verrassingen en wat gisteren was, hoeft niet altijd morgen weer te keren, de kans dat het anders is, is te groot om ze te laten liggen
|
