Volg ons op facebook
|
< terug
INTERVIEW met Maestro Thomas R. Sunneberg (slot)
M and T: Denkt u Maestro, dat het echt mogelijk is om de één of twee eeuwen oude, toch al afgezaagde symfonische stukken van Beethoven, Brahms en Tsjaikovsky uit te voeren of te beluisteren alsof 'het voor het eerst' was, als een maagd?
Die ervaring heb ik gehad met de Zevende van Beethoven toen ik dat werk onlangs dirigeerde met de Hamburger Philharmoniker in Bonn, Beethovens geboorteplaats, tijdens - hou je nu vast - een Beethoven-Sunneberg Festival. Ik had Beethovens Zevende al tientallen jaren niet meer gedaan. Ik ben dus de hele nacht opgebleven om de symfonie opnieuw te leren, vanaf de eerste noot, alsof ik ze nog nooit in mijn leven onder ogen had gehad. En ik heb een enorm aantal rode merktekens in de partituur geplaatst: accenten en diminuendi en verbindingen. Nou, het orkest had het stuk al een keer of duizend gespeeld - minstens - en daar zaten we het nu opnieuw te ontdekken. In één repetitie creëerden we een echt verrassende versie. En dat is ook de essentie van dat werk: schokken en verrassingen.
M and T: Is die uitvoering opgenomen, Maestro?
Nee, en dat vind ik jammer. Maar naar hoeveel Zevenden van Beethoven kun je luisteren? Er moeten wel vijfhonderd versies van dat stuk bestaan. Alleen Toscanini heeft het al drie, vier keer gedaan. Maar mijn recente opnamen waren tenminste live-uitvoeringen.
M and T: Om de voorspelbare 501ste versie te voorkomen?
Waarom anders? Niet om te laten horen dat het publiek zit te hoesten! Een live-uitvoering valt totaal niet te vergelijken met de smetteloze studio-opname die je samenstelt als een legpuzzel. Wat ik doe is een live-concert nemen en dat als matrijs gebruiken voor de opname. Natuurlijk moeten we dingen opnieuw doen om een hoestje hier of daar, een geluid of een valse noot te camoufleren. Maar in wezen zijn mijn laatste opnames live-uitvoeringen.
M and T: Is er een orkest dat volgens u beter is dan alle anderen?
NEE! Zoals ik al heb gezegd, heb ik geen favoriete orkesten, symfonieën, componisten, menu's of soorten seks. Maar er is wel een kenmerkende orkesttraditie en een bepaalde identificeerbare 'sound' die ontstaat door de instrumenten die de musici van hun grootvaders of overgrootvaders hebben geërfd. En er is een verschil tussen Franse en Duitse fagotten en trompetten. Maar ook als je met al die dingen rekening houdt, kan en moet elk orkest klinken zoals de componist van het muziekstuk dat wordt vertolkt en niet zoals zichzelf: Haydn in de stijl van Haydn, Ravel in de stijl van Ravel . . . en niet in de stijl van het Philadelphia Philharmonic of het Berliner Philharmoniker.
M and T: In uw nieuwe reis op de plaat door Mahlers symfonieën maakt u van drie verschillende orkesten gebruik - het New York Philharmonic, de Wiener Philharmoniker en het Amsterdamse Concertgebouworkest. Waarom?
Omdat Mahler zelf ook die drie orkesten dirigeerde toen hij zijn eigen symfonieën uitvoerde. En ook al klinken ze absoluut niet hetzelfde, ze klinken allemaal wel als Mahler: ze huilen en bijten en strelen en bidden.
M and T: Mozart heeft ooit gezegd dat hij veel muzikale invallen kreeg terwijl hij in een koets reed of wanneer hij ging wandelen na een lekker maal.
Heel wat musici componeren terwijl ze wandelen. Beethoven, Brahms en Benjamin Britten componeerden zo. Iemand als Stravinsky werkte dan weer elke ochtend van tien tot twaalf, ging dan lunchen, las zijn correspondentie, deed een tukje, bekeek nog eens wat hij 's ochtends had gedaan . . . en 's avonds ging hij uit of dacht na over hoe hij het stuk moest orkestreren. En de volgende ochtend zat hij weer achter zijn piano te componeren.
M and T: Er wordt beweerd dat Wagner in een soort van psychotische razernij moest zijn om te kunnen componeren.
Wagner verkeerde altijd in een toestand van psychotische razernij, hij was dus altijd muziek aan het schrijven.
M and T: Nog een citaat: 'Een dirigent is per definitie een narcist, net als ieder ander uitvoerend kunstenaar: hij is een exhibitionist van beroep.'
Vaak is over mij gezegd dat ik een exhibitionist was op het podium, maar alles wat ik doe, doe ik voor het orkest - en wat de toeschouwers erin zien, is hun zaak. Daar kan ik niet aansprakelijk voor zijn. Ik bestudeer mijn gebaren niet. Ik repeteer niet voor de spiegel. En als mijn studenten me vragen wat ze moeten doen om een orkest te moeten bewegen een frase te spelen zoals zij het willen, dan kan ik het ze niet zeggen - ik moet hèn vragen wat ik deed. Ik kan niet zeggen: 'Je houdt je middelvinger zó, dan buig je je pols en je houdt je elleboog naar binnen gericht.'
Ik heb geen recepten en methoden. Ik geef hen alleen de raad naar de partituur te kijken en ervoor te zorgen dat die tot leven wordt gewekt. Slaag je daarin, dan ben je een dirigent; slaag je daar niet in dan ben je er geen.
Ik heb aan leden van het Boston Symphony Orchestra gevraagd: 'Hoe konden jullie me volgen?' En dan antwoordden ze: 'Dat weten we niet, we keken gewoon naar uw linker wenkbrauw.'
Als ik Brahms of Tsjaikovsky of Mahler niet word terwijl ik hun werk dirigeer, dan zal het geen goeie uitvoering worden.
M and T: U heeft onlangs geweigerd van Bush een kunstprijs te aanvaarden.
Ik hou meer van het Witte Huis dan van welk huis ter wereld dan ook: tenslotte ben ik niet alleen musicus, maar ook burger van dit land. Maar sinds 1980 ben ik er niet meer naartoe gegaan, omdat het zulke slordige huisbewaarders heeft gekregen.
In het verleden heb ik met Helmut Schmidt, Ted Heath en François Mitterand meer dan eens gepraat over de stompzinnigheid, de achteloosheid en de onvoorzichtigheid van de Reagans van deze wereld. Maar ik heb de indruk dat we een ommezwaai aan het maken zijn: kijk naar wat er gebeurt in de wereld, van Centraal-Europa en Zuid-Afrika tot Haïti.
Er zijn veel mensen die mij beschouwen als de een of andere linkse gek. Als een linkse een progressief is die wil dat de wereld verandert, dan ben ik een linkse, ja. Maar wel één die in mensen gelooft, en niet in een of ander 'ding'.
En ik heb me nooit sterker gevoeld dan nu. Ik zit boordevol vertrouwen.
Misschien komt het doordat ik vanochtend een stukje heb geschreven voor mijn kleindochter Danya. Ik heb het 'Dance' genoemd, je moet erop dansen. Het is het eerste stuk dat ik dit jaar heb geschreven.
Ik was vanmorgen mijn tanden aan het poetsen en toen hoorde ik iets: eerst het ritme en toen de melodie, maar ik begon mijn kruiswoordraadsel in te vullen en vergat het op te schrijven. Maar toen ik wakker werd, hoorde ik het opnieuw, onder de douche. Voordat ik ging ontbijten heb ik het toen in één keer opgeschreven en een paar uur geleden heb ik het hier in de studio afgemaakt en er een dubbele verticale streep achter gezet. The End!
Ik nam uit een rekje een cd met muziek van Dmitri Shostakovich, legde die in de houder, drukte op play en samen luisterden we nog naar zijn Twaalfde Symfonie.
We dronken een laatste wodka, ik gaf Simon McLendon een hartelijke knuffel, waarna hij tevreden de studio verliet.
14 oktober 1994
feedback van andere lezers- aquaangel
jááááá
hij is een exhibitionist van beroep
helemaal mee eens..........
lees mijn bio:.................Haar werken worden gevoelig, bijtend, droefgeestig, direct en erotisch genoemd. Een vorm van poëtisch exhibitionisme.
dus ja ik ben helemaal eens met die stelling ;)
graag gelezen weer Erwee..
(en beetje bijgeleerd) xx
ERWEE: De dirigent die ik voor ogen had hierbij was bij leven zoals ie was.
Alles voor de muziek en heel veel voor de mensheid.
Heel erg bedankt hoor! - muis
Was dit het ECHT het slotstuk Erwee?
Had graag verder gelezen:)
Groetjes
ERWEE: Jammer maar helaas. De journalist moest naar huis.
Kinderen van school halen en kwaaie vrouw die niet graag wacht met het eten.
Zeer bedankt hoor om te volgen. - ivo
dit is geweldig hoe je dit geschreven hebt
ERWEE: Zeer bedankt ivo. - Ghislaine
Aha, nu weet ik wie me wodka gejat heeft. Hier met die fles!!
ERWEE: Ik niet hoor! Mijn pen.
Zeer bedankt! - Vansion
merkwaardig (alle drie de delen)
ERWEE: Een kijk op die wereld en het leven daarin, weet je.
Zeer bedankt! - RolandBergeys
Heel knap, Erwee, de drie delen overigens. Spijt dat het uit is.
ERWEE: Zijn volgend interview heeft ie jammer genoeg in hoger sferen gegeven.
Zeer bedankt!
|
